‘HET IS NOOIT TE LAAT OM VOOR JE DROMEN TE GAAN’
De tattoo aan de binnenkant van haar pols – een play- en pauzeknop – is haar op het lijf geschreven. Het leven van actrice Hilde De Baerdemaeker draait om spelen en pauzeren, met de hartslag als maat. Op haar veertigste weet de stoere schone met het zachte hartje intussen perfect welke knoppen ze moet indrukken om in balans te blijven. ‘Grenzen stellen – tot hier en niet verder – dat heb ik echt moeten leren.’ Op de sofa en in de ring met een vechtmeisje. Tekst Valérie Du Pré – Visagie Inge Grossen – Foto’s Johan Jacobs
‘Ik maak mezelf graag dingen wijs die mij deugd doen. Dat is een psychologisch spelletje. Ik heb graag het gevoel dat ik naar iets kan uitkijken, zodat ik ’s ochtends goesting heb in mijn dag’
Je bent net veertig geworden. Is dat een reden om te feesten of mag die mijlpaal geruisloos passeren?
HDB: ‘Ik vind veertig worden geweldig! Ik herinner mij een koffiekop met daarop Life begins at 40. Die hebben we mijn pa ooit cadeau gedaan voor zijn veertigste verjaardag. Pure nostalgie. En het klopt. Ik heb echt het gevoel dat het nu begint. Ik ben blij dat het eindelijk mijn beurt is om veertig te worden, allemaal dankzij die kop. (lacht) The best is yet to come, dat wil ik graag geloven. Ik maak mezelf graag dingen wijs die mij deugd doen. Dat is een psychologisch spelletje. Ik heb graag het gevoel dat ik naar iets kan uitkijken, zodat ik ’s ochtends goesting heb in mijn dag. Je kan treuren omdat je halverwege zit, maar ik wil liever geloven dat de beste helft van mijn leven nog moet komen. Daar ben ik ook echt van overtuigd, want ik voel mij alsmaar beter in mijn vel. Meer à l’aise met mezelf, de kids, mijn man. Ik heb meer rust in mijn hoofd. Ik ben er ook echt bewust mee bezig om de dingen die ik fijn vind in te masseren in mijn leven. Ik wil uitkijken naar wat er komt en op elk moment mild zijn voor mezelf. Zodra ik het gevoel heb dat er mij iets wordt opgelegd, dat ik moet ‘werken’, word ik instant depressief. Depressie, been there, done that, daar wil ik niet naar terug. Daarom richt ik mijn leven zo in dat ik mij op elk moment goed kan voelen. Op mijn 39steheb ik een bucketlist gemaakt. Ik heb alles opgelijst wat ik nog extra wilde inmasseren voor ik veertig werd. Alle dingen waar ik plezier aan beleef, zoals yoga en schilderen, wilde ik verder uitbouwen. En dat is ook gelukt. Mijn vernissage komt eraan in september, en er zitten nog een paar projecten klaar om uit te komen. Maar alles klopt. Dankzij de zaadjes die ik heb geplant, worden mijn dromen nu werkelijkheid. Dat is een heerlijk gevoel. Het is nooit te laat om op te lijsten wat je wilt en daar vollenbak voor te gaan.’
Wellicht stond de tattoo die je onlangs liet zetten ook op je bucketlist. Wat is het verhaal achter die play- en pauzeknop op je rechterpols?
HDB: ‘Het Play Pauzeteken is mijn logo. Het staat voor alles wat ik doe en nog wil doen. Het is mijn hartenklop. Ik heb die tattoo niet voor niets op mijn pols laten zetten, precies op de plaats waar ik mijn hartslag voel. Play Pauze staat voor balans, in actie en in rust, in spelen en in pauze nemen. Spelen staat voor mijn job – acteren – maar ook voor speels in het leven staan. De dag nemen zoals die komt, met verwondering, zoals een kind. Pauze staat dan weer voor rust, de tijd durven nemen om even stil te staan. Die balans is belangrijk voor mij om goed te functioneren.’
Sta jij van nature speels in het leven of heb je die tattoo nodig als reminder?
HDB: ‘Het zit in mij, maar soms vergeet ik het. Als je ’s ochtends je lijstje met to do’s afgaat, heb je soms al geen zin meer om aan je dag te beginnen. Dan eindig je met een zoveelste koffie en een burn-out in je zetel. Dat is de ziekte van deze tijd. Het is een val waar je heel gemakkelijk in trapt, want de lat ligt heel hoog. Ik moet mezelf er af en toe aan herinneren dat ik het allemaal niet te serieus moet nemen. Wees blij met wat er is.
Blijf kijken met kinderlijke verwondering en houd de speelsheid van dat pure mensje wakker.’ Depressie, ‘been there, done that’, zei je net. Vertel.
HDB: ‘Het is jaren geleden, gelukkig, maar ik heb ooit een stevige depressie gehad. Alleen met medicatie, therapie en heel veel tijd en aandacht ben ik eruit geraakt. Ik heb toen ook ontdekt dat endogene depressie in de familie zit, dat het erfelijk is. Ik wil me bewust blijven van die gevoeligheid, want ik wil nooit meer zo diep in de donkerte afdalen. Intussen heb ik de tools gevonden om niet af te zinken. Tools die me goesting geven om op te staan en helemaal voor mijn dag te gaan. Ik wil ook mijn kinderen leren hoe ze zichzelf blij kunnen maken. Je mag de verantwoordelijkheid voor je eigen geluk of ongeluk nooit bij een ander leggen. Neem die zelf en draai de omstandigheden zo dat je jezelf gelukkig kan maken. Elke dag, elke minuut.’
Welke tools helpen jou om niet af te zinken?
HDB: ‘Yoga. Ik ben heel blij dat ik zwanger was van een tweeling, dat ik rugpijn had door die dikke buik en dat mijn osteopaat mij zwangerschapsyoga aanraadde. Daarna ben ik nooit meer gestopt met yoga. Het doet me goed, fysiek en mentaal. Ook met schilderen laad ik mezelf op. Zowel de einders die ik zelf op doek zet als de uitzichten in de natuur geven mij rust, zuurstof, licht en ruimte, een gevoel van helderheid. Ook meditatie helpt om ruimte te maken in mijn hoofd.
‘Ik moet mezelf er af en toe aan herinneren dat ik het allemaal niet te serieus moet nemen. Wees blij met wat er is. Blijf kijken met kinderlijke verwondering en houd de speelsheid van dat pure mensje wakker’
Ik ben een grote fan en een dagelijks gebruiker van de Headspace-app.’ ‘Meditatie is voor mij grote kuis op zolder, in de kelder en in de Tupperware-pottekeskast’, zei je ooit.
HDB: ‘Dat is ook zo. Ken je dat gevoel, als je van het containerpark komt en heel je huis is ontspuld? Dát, in je hoofd. Ik kan humeurig aan mijn meditatie beginnen, maar als ik tien minuten later mijn ogen open, kijk ik helemaal anders, met meer zuurstof. Mijn kinderen willen ook al leren mediteren. Ze merken wat het met mij doet. Vroeger associeerde ik meditatie en mantra’s met geitenwollensokkentypes. Ik was de stoere griet, absoluut geen zweefteef, dus ik lachte dat weg. Maar die associaties zijn volledig fout. Mediteren is niet raar. Het is het observeren van je gedachten, aanvaarden dat die komen en gaan, zonder er effectief mee aan de slag te gaan. Dat is een zalig gevoel.’
Je Tupperware-pottekeskast ligt er tegenwoordig dus netjes bij?
HDB: (lacht) ‘Ja. Ook letterlijk. In het voorjaar heb ik zin om kasten open te trekken en alles wat ik een jaar niet heb vastgepakt naar de kringloopwinkel of het containerpark te brengen. Zo kunnen herbruikbare goederen een tweede leven leiden. Daarnaast probeer ik zo bewust mogelijk te kopen en geen brol meer toe te laten. Ook daarom zet ik mijn schouders onder de actie Mei Plasticvrij die deze maand loopt in Vlaanderen.
Niet om mensen met de vinger te wijzen, maar om hen bewust te maken. We zijn zo nonchalant met plastic. We drinken water uit een plasticflesje, gooien het in de pmd-zak en denken dat daarmee de kous af is. Maar dat flesje is niet weg. Dat blijft nog tweeduizend jaar in de natuur hangen. Slechts twintig procent wordt gerecycleerd. Neem gewoon een drinkfles en vul ze met kraanwater. Waarom zou je nog water in flessen kopen? Die nood is opgelegd door de reclame. Appels kan je ook in bulk kopen in plaats van voorverpakt, en je kan je eigen charcuteriebakjes meenemen naar de slager. Ik heb mij geëngageerd voor Mei Plasticvrij dus ik ga dat ook echt doen. Het duurt 21 dagen om een nieuwe gewoonte aan te leren, dus dat moet lukken. We zijn het intussen ook al gewoon dat we geen plastic zakjes meer krijgen in de supermarkt. ‘Ik ben al langer bezig met duurzaamheid. Ik wil mijn kinderen recht in de ogen kunnen kijken en zeggen: ik ben bezig met jullie toekomst’.
‘Ik ben al langer bezig met duurzaamheid. Ik wil mijn kinderen recht in de ogen kunnen kijken en zeggen: ik ben bezig met jullie toekomst’
Nog even terug naar jouw tools tegen donkere wolken. Zoek jij verbinding met anderen als het even niet gaat of trek jij je terug?
HDB: ‘Ik ben heel introvert van nature. Ik moet echt uit mijn schulp getrokken worden. Gelukkig heb ik een man die mij scant en het meteen ziet als er iets scheelt. Dan wrijft hij over mijn buik en vraagt: “What’s cooking?” Dan beginnen we te pingpongen en hoor ik mezelf luidop denken. Dat helpt. Maar ik geef me niet gemakkelijk bloot. (kijkt naar Marilou) Ik herken mezelf zo in haar, zowel uiterlijk als innerlijk. Mijn dochter is een spiegel, heel confronterend. Ze is hoogsensitief, net als ik. Al onze sensoren staan open en er is geen filter tegen zoveel prikkels. Dat is niet eenvoudig, want er wordt zoveel van je verwacht. Op school moet je over alle latjes springen, die van de juf, de directeur, de vriendjes. Je moet zo flink zijn. Zij wil over al die latjes, om niemand teleur te stellen. Dat herken ik. Ik wil mijn kinderen dan ook leren dat ze niet perfect moeten zijn. Dat ze ook af en toe mogen zeggen: “Neen, ik wil niet, ik voel me niet goed, het gaat niet.”’
Was daar vroeger bij jou thuis ruimte voor?
HDB: ‘Mijn ouders hadden het beste met mij voor, maar dat was een andere tijd. Mensen waren daar veel minder mee bezig. Ik herinner mij dat er nogal wat drama was in mijn leven. Was ik mijn zwemzak vergeten, dan huilde ik tranen met tuiten. “Komaan, niet trunten”, zei mijn moeder dan. Ik moest doorgaan, ‘harden’. Dat lukte niet, en daarom kweekte ik een soort van überstoerheid. Dat is mijn verdedigingsmechanisme. Ik noem het ‘mijn rolluik’. Ik laat mijn rolluik naar beneden en trek het een klein beetje op zodat ik door de spleetjes naar buiten kan kijken, maar ik laat niet alles binnenkomen. Pure zelfbescherming. Je hoort het getik van de keitjes tegen je rolluik wel, en je kan eens gaan kijken, maar het raakt je niet. Iedereen denkt altijd dat ik een megastoer wijf ben maar het tegendeel is waar. Ik zet radio en tv af als het nieuws begint. De krant lees ik diagonaal. Ik mag me niet verdiepen in de miserie van de wereld, ik kan dat niet aan. Ik moet detoxen van negativiteit, want dat gaat recht naar mijn hart.’
Met een gesloten rolluik is het wel heel moeilijk om je te verbinden met anderen.
HDB: ‘Ik sluit me niet af voor alles en iedereen. Zodra ik thuis ben, gaat mijn rolluik open voor iedereen die ik graag zie. En dat gaat snel, ik zie jou ook al graag. (lacht) Ik geloof dat iedereen in de kern goed is. Iedereen is geboren met een pure, blanke pit maar we maken een harnas om ons te beschermen. Bij sommigen is dat een rolluik, anderen bouwen een beschermde burcht en gieten kokend gif over de muur als je te dicht komt. Maar zodra je mensen beter leert kennen, ontdek je achter hun verdedigingsmechanisme wonderlijk schone personen. Ik kan echt overvallen worden door liefde voor pure mensen. Ik kom ze elke dag tegen. Misschien ben ik wel bevoorrecht omdat ik een bekende kop heb. Mensen zijn altijd zo blij om mij te zien, ik voel mij bijna een Disney-prinses. Soms rolt er wel eens iemand met zijn ogen, maar ik kies ervoor om dat niet te zien. Ik probeer voor mezelf een positieve filter te installeren.’ Over verdediging gesproken: je mepte jezelf naar de finale van Boxing Stars, je speelt mee in de film Vechtmeisje en dit najaar zien we je in Campus 12, de nieuwe Ketnet-reeks over de bokswereld.
Wat heb jij met vechten?
HDB: ‘Toeval bestaat niet. Vorig jaar in maart is mijn vader gestorven. Mijn Play Pauzelogo is het laatste dat hij geliked heeft op Facebook. “Klinkt veelbelovend”, schreef hij. Diezelfde dag is hij overleden. Het Play Pauzeteken is trouwens gelinkt aan mijn vader. Hij filmde en fotografeerde, zat altijd in zijn montagekamertje. Ik heb een beetje as van hem in mijn tattoo verwerkt, dat geeft mij kracht. (ontroerd) Ik vertelde je al dat ik in de aanloop naar mijn veertigste verjaardag een bucketlist heb opgesteld. Daarop stond onder andere dat ik heel graag eens in Nederland wilde werken. Ineens krijg ik telefoon: of ik wil meespelen in Vechtmeisje, een Nederlandse jeugdfilm. Ongelofelijk, want ‘vecht, meisje’ is iets wat mijn pa vaak letterlijk tegen mij zei. (in tranen) Hij wilde mij sterk maken. En zo gebeuren er wel meer bijzondere dingen. Het is bijna creepy. Mijn pa was mijn grootste fan. Ik ben zijn jongste meisje, de prinses die op een piëdestal stond. Mijn vader gaf mij altijd het gevoel dat hij het pad voor mij wilde effenen zodat ik kon doen wat ik graag wilde doen, in volle liefde en in volle positieve bevestiging. Nu hij gestorven is, voel ik dat sterker dan ooit. Alsof hij de boel regelt. Waar hij ook is, we zijn verbonden. Alles wat ik graag doe en wil, komt ineens mijn richting uit. Hij prutst ook in mijn agenda. De eerste aflevering van Steracteur Sterartiest was op 2 november, Allerzielen. Ik had toen voor het eerst met chrysanten bij zijn graf moeten staan, maar ik moest repeteren om ’s avonds op tv te zingen, over hem. Zot hoe alles nu al een jaar lang in elkaar vloeit.’
Zijn overlijden heeft iets in gang gezet.
HDB: ‘Absoluut. Ze hadden mij ook al een paar keer gevraagd voor Boxing Stars, maar ik had telkens geweigerd: “Dat kan ik niet, ik ben niet zo sterk, ik loop wenend weg.” Ik ben geen vechter, heb nog nooit een vlieg kwaad gedaan. Toen ik voor de opnames van Vechtmeisje in Nederland zat en rond de boksring supporterde voor mijn fictieve dochter, raakte ik aan de praat met een bokscoach. Hij had het over het mentale aspect van boksen, hoe je een klik moet maken om voorbij je angst te gaan. Heel interessant wat boksen met een mens doet. “Misschien had ik het toch een kans moeten geven”, dacht ik. Na die draaidag stap ik in mijn auto en ze bellen mij, voor de derde keer: “We hebben drie mensen in je gewichtscategorie en jij hoort erbij, komaan.” Toen wist ik: ik moet dit gewoon doen.’
En, wat doet boksen met een mens?
HDB: ‘Het was heel heftig. Trainen is fijn, maar effectief vechten en weten dat je iemand pijn kan doen, is een enorme stap in je hoofd. Toen ik mijn sparring – partner voor het eerst een ferme mep verkocht, ben ik volledig geflipt. Ik ben beginnen janken als een klein kind. Mijn eerste match, tegen Eline (De Munck, nvdr), heb ik gewonnen, maar ik heb tot drie uur ’s nachts trillend wakker gele – gen. De adrenaline raasde door mijn lijf. Een adrenalinetsunami was het. Verschrikkelijk wat dat met je doet. Heel beangstigend. Daarna moest ik nog een keer, in de finale. Die strijd in je hoofd is zeer zwaar. Je weet wat het is en je moet jezelf oppeppen om dat nog eens te doen. Maar eigenlijk wilde ik niet meer. Voor wie of voor wat? Ik had geen zin meer om op iemand zijn gezicht te slaan. Maar mijn tegenstander had er wél zin in. (lacht) Midden in de match heb ik tegen de ref gezegd: “Stop, ze heeft gewonnen, ik doe niet meer mee.” Dat op zich was voor mij een heel grote overwinning. Ik was zo trots dat ik dat durfde, met de came – ra’s erbij en het publiek dat maar bleef schreeuwen: “Klop erop, komaan!” Neen, waarom zou ik?’
‘Ik ben heel introvert van nature. Ik moet echt uit mijn schulp getrokken worden. Gelukkig heb ik een man die mij scant en het meteen ziet als er iets scheelt’
Je hebt voor jezelf gekozen.
HDB: ‘Ja. Ik ben enorm blij dat ik dat heb gedaan. Mijn grens stellen – tot hier en niet verder – is iets wat ik echt nog moest leren. Ken je dat gedicht van Toon Tellegen: “Ik trok een streep; tot hier, nooit ga ik verder dan hier. Toen ik verder ging, trok ik een nieuwe streep, en nog een streep. De zon scheen en overal zag ik mensen,haastig en ernstig, en iedereen trok een streep, iedereen ging verder.” Boxing Stars heeft mij geleerd waar mijn streep ligt. Ik ben blij dat ik heb meege – daan en dat ik ben gestopt bij mijn streep. Dat kan allemaal toeval zijn, maar op de duur weet je wel beter.’ Naast play en pauze zijn er nog knop – pen. Rewind en fastforward, bijvoor – beeld.
Gebruik jij de terugspoelknop vaak?
HDB: ‘Neen. Ik ga alleen terug in het ver – leden als het mij deugd doet. Ik heb geen zin om dingen op te rakelen. Die oude koeien, laat ze alstublieft in de sloot. Wat ik in therapie wel geleerd heb, is dat je niet verantwoordelijk bent voor het geluk van een ander, ook niet in een liefdesrelatie. Je bent alleen verantwoordelijk voor je eigen geluk. Je moet zorgen voor jezelf, en maken dat je als een blij iemand tegen – over iemand anders kan gaan staan. Dan gaat de rest vanzelf. Ik had therapie nodig om dat helder te zien. Maar verder heb ik geen zin om het verleden op te rakelen en schuldpijlen af te schieten naar andere mensen. Ik heb ook geen spijt van dingen van vroeger. Smijt je spijt bij die oude koeien en laat het zijn. Kijk naar wat je wel hebt, naar wat wel goed is, en ga van daaruit verder. Soms denk ik ook wel eens ‘wat als’. Maar wat ben je daarmee? Mijn bomma zei altijd: “Als mijn tante wielekes had gehad, was het een autobus”.’ (lacht)
Ik vermoed dat je de fastforwardknop wel vaker gebruikt, gezien je voorliefde voor uitzichten en vooruitzichten.
HDB: ‘Ja, ik kijk heel graag vooruit. Niet om me preventief zorgen te maken, maar om te dromen. Tijdens de verbouwingen van ons huis zag ik het al helemaal voor me, hoe onze kids later allemaal hun lief en hun kinderen zouden meebrengen, en hoe ik bergen lasagne zou maken voor het hele gezelschap. Ik wilde dus absoluut twee ovens. (lacht) Van dat soort langeter – mijndenken kan ik echt genieten. Of van de ‘alles kan’- gesprekken met mijn man. Dan gaan we gezellig iets eten en vragen we elkaar: “Wat wil jij nog graag doen als je carte blanche krijgt in tijd en centen?” Voor mij is dat spelen, schilderen, knutse – len, tijd met mijn kids, yoga, op reis gaan, genieten in de zon, op het strand, in de natuur. Alles wat ik nu al doe, eigenlijk. Weet je, je moet je eigen dromen dúrven dromen. Misschien komen ze wel uit.’
Het Nieuwsblad Magazine p1
Als ik echt moet kiezen uit tijdsnood, …stel dat ik maar een kwartier heb om mijn yogaoefeningen en meditatie te doen die dag: dan kies ik toch 14 minuten mediteren en in een minuut tijd een paar yogaoefeningen a la zonnegroet om de dag mee te beginnen.
